Depressie bij jongeren
drs. T. de Vos- van der Hoeven - januari 2001
Iedereen heeft wel eens een periode van neerslachtigheid, gedeprimeerdheid zonder dat hier nou meteen een aanwijsbare reden voor is. Maar wanneer deze periode langer dan twee weken duurt en niets de somberheid kan doorbreken en er geen echte oorzaak is voor somberheid, dan spreken we van een depressie. Mensen met een depressie kunnen nergens meer plezier aan beleven.
Naast een algeheel gevoel van neerslachtigheid zien we vaak ook lichamelijke klachten en andere psychische klachten zoals zoals slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde of juist vermeerderde eetlust, angst, concentratieproblemen en een slecht zelfbeeld of schuldgevoel en soms ook zelfdodingsgedachten.
Maar niet altijd is een depressie ook meteen als zodanig herkenbaar. Bij kinderen en jongeren zien we vaak in eerste instantie gedragsproblemen en leerproblemen. En bij oudere mensen zien we vaak problemen zoals geheugenproblemen die in eerste instantie aan dementie doen denken. Want depressie kan zich op alle leeftijden voordoen, maar is niet altijd meteen als zodanig te herkennen.
In Nederland lijden per jaar tegen de 500.000 mensen aan een vorm van depressie. Bij een deel van deze mensen volgen na een eerste depressie meerdere depressieve periodes.
drs. T. de Vos- van der Hoeven - januari 2001
Iedereen heeft wel eens een periode van neerslachtigheid, gedeprimeerdheid zonder dat hier nou meteen een aanwijsbare reden voor is. Maar wanneer deze periode langer dan twee weken duurt en niets de somberheid kan doorbreken en er geen echte oorzaak is voor somberheid, dan spreken we van een depressie. Mensen met een depressie kunnen nergens meer plezier aan beleven.
Naast een algeheel gevoel van neerslachtigheid zien we vaak ook lichamelijke klachten en andere psychische klachten zoals zoals slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde of juist vermeerderde eetlust, angst, concentratieproblemen en een slecht zelfbeeld of schuldgevoel en soms ook zelfdodingsgedachten.
Maar niet altijd is een depressie ook meteen als zodanig herkenbaar. Bij kinderen en jongeren zien we vaak in eerste instantie gedragsproblemen en leerproblemen. En bij oudere mensen zien we vaak problemen zoals geheugenproblemen die in eerste instantie aan dementie doen denken. Want depressie kan zich op alle leeftijden voordoen, maar is niet altijd meteen als zodanig te herkennen.
In Nederland lijden per jaar tegen de 500.000 mensen aan een vorm van depressie. Bij een deel van deze mensen volgen na een eerste depressie meerdere depressieve periodes.
Vaak treedt een depressie op na een nare of verdrietige ervaring. In de eerste periode is het verdriet en de neerslachtigheid dan ook heel gewoon en natuurlijk. Maar op een gegeven moment zou men toch enige verbetering verwachten en dit gebeurt niet, de persoon blijft somber en neerslachtig. Vaak blijken dan ook andere psychische, biologische en sociale factoren een rol te spelen bij het ontstaan en in stand houden van de depressieve klachten.
Soms verdwijnen de depressieve klachten vanzelf weer na enkele weken, maar de klachten kunnen ook maanden en soms jaren aanhouden. En dan is een behandeling toch echt gewenst.
De meeste behandelingen bij depressie bestaan uit een combinatie van medicijnen en gesprekstherapie.
Depressie bij jongeren
Ook bij jongeren kan een depressie optreden. Helaas wordt dit vaak niet als zodanig herkent. Dwars, verdrietig of emotioneel gedrag wordt snel aan de puberteit toegeschreven, zonder dat er gekeken wordt of er mogelijk meer aan de hand is. De puberteit is vaak ook een moeilijke tijd van onzekerheid, identiteitsproblemen en angst voor de toekomst. De levensfase tussen 12 en 18 jaar brengt een hoop veranderingen met zich mee. Lichamelijk vinden er een hoop veranderingen plaats, waardoor veel pubers zich niet goed raad weten met hun lichaam en zich vaak ook schamen voor hun uiterlijk.
Allerlei gevoelens vragen de aandacht. Vriendschappen en het oordeel van leeftijdsgenoten zijn belangrijk op deze leeftijd. Pubers worden vaak ook voor het eerst echt verliefd. En ook de schoolsituatie en ideeën over de toekomstige opleiding kunnen voor verwarrende gevoelens zorgen. Voor de meeste jongeren zijn deze problemen echter best te overzien. Tussen de buien door, functioneren ze goed en is er veel waar ze van genieten.
Maar sommige kunnen obstakels op hun weg vinden, waar ze geen kant mee uit kunnen. Dat vergt dan zoveel van hun tijd en incasseringsvermogen, dat ze vastlopen in andere dingen waar ze mee bezig zijn. Het gaat slecht op school, ze raken hun vrienden kwijt of sluiten zich af voor contact met leeftijdgenoten, zoeken thuis steeds ruzie en vooral kunnen ze nergens meer plezier aan beleven. En vaak wordt dit dan afgedaan als pubergedrag, terwijl eigenlijk meer aan de hand is.
Wanneer een adolescent alleen nog maar neerslachtig is en nergens meer plezier aan beleeft, dan is er niet meer sprake van gewone puberproblematiek en moet gedacht worden aan een depressie. Meestal is er dan meer aan de hand dan de doorsnee problemen. Als de jongere het al moeilijk heeft met zichzelf, kan de echtscheiding van de ouders een extra belasting zijn. Als iemand zichzelf al heel lelijk vindt, kan pestgedrag op school zeer hard aankomen. Niet iedereen kan deze tegenvallers in het leven even goed aan. Dat hangt er vaak van af, hoeveel tegenvaller het er tegelijk zijn en hoe goed de jongere zich er tegen kan weren.
Wanneer een adolescent vast lijkt te lopen, is het van groot belang dat hij of zij iemand vindt met wie gepraat kan worden, over gevoelens en eventuele problemen. Belangrijk is dat de problemen serieus genomen worden en dat de jongere het gevoel heeft deze persoon te kunnen vertrouwen. Er zijn een aantal dingen die de jongere zelf kan doen om te herstellen van een depressie of om te voorkomen dat de klachten erger worden.
Allereerst is het belangrijk om uit te zoeken of de depressie een reactie is op een gebeurtenis of probleem dat aangepakt kan worden.
Daarnaast is het goed wanneer de adolescent op een normale tijd naar bed gaat en op een normale tijd op staat, voldoende lichaamsbeweging krijgt en genoeg afleiding in ontspannende activiteiten en er geen troost gezocht wordt in alcohol of andere drugs
Het beste is beslissingen die vergaande gevolgen hebben, zoals stoppen met school, het huis uit gaan etcetera uit te stellen tot de jongere weer wat meer grip heeft op zijn of haar leven
En soms zal toch de professionele hulpverlening ingeschakeld moeten worden als de klachten niet overgaan. In de geestelijke gezondheidszorg bestaat al behoorlijk wat ervaring met het helpen van depressieve jongeren. De meesten jongeren hebben echt baat bij de hulp.
Veel jongeren hebben in eerste instantie weinig vertrouwen in het effect van de begeleiding, maar geven aan na verloop van tijd toch hun depressieve gevoelens te overwinnen en weer meer plezier te krijgen in de dingen die ze doen. Met de juiste hulp kan de depressie goed overwonnen worden.
Een boek lezen over depressie kan jongeren helpen hun eigen gevoelens te begrijpen en er beter mee om te gaan . Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
- Blauwe dagen, Caja Cazemier (12+ )
- En Prozac is mijn paracetamol, Charlie Bee (14+ ) (onze recensie)
- Romein is niet in een dag gebouwd, Romein de Klerk (16+)
- Slapen met draken, Debi Gliori (15+) (onze recensie)
- Het grote depri Doe-Boek, Marieke de Goeij (14+ )
- Steeds verder weg, Helena Fox (15 +)
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Vraag per e-mail of advies aan huis