Praten over menstruatie

De eerste keer ongesteld worden kan heel spannend en een beetje overdonderend zijn. Door ruim voor deze tijd te praten met je dochter over de menstruatie, zal ze er beter op voorbereid zijn.




Schermafbeelding 2023-09-14 om 12.50.18

Weerbaar en vol zelfvertrouwen is een werkboek voor kinderen tussen de acht en veertien jaar oud die weinig zelfvertrouwen hebben of niet voldoende weerbaar zijn. Hier meer informatie
instagramopvoedadvies
facebookopvoedadvies
twitteropvoedadvies
Met je dochter praten over menstruatie

Drs. Tamar de Vos - van der Hoeven - mei 2023
De puberteit gaat gepaard met grote lichamelijke veranderingen. Eén daarvan voor meisjes is de start van de menstruatie. De meeste meisjes (95%) worden ergens tussen de elf en vijftien jaar voor het eerst ongesteld. Dit kan als een grote verrassing komen wanneer je hier als meisje niet op voorbereid bent. De meeste meisjes weten wel dat ze op een gegeven moment ongesteld kunnen worden, maar zijn er even goed toch wat door overdonderd. Een goede voorlichting kan dan een hoop schelen.
buikpijn ongesteld
We zien vaak zo'n twee jaar voor de eerste menstruatie de eerste signalen dat de lichamelijke puberteit zich aandient. Je dochter krijgt haar eerste schaamhaar en haar borsten beginnen zich te ontwikkelen. De menstruatie laat dan nog even op zich wachten, maar meisjes kunnen wel al wat last krijgen van afscheiding. Vaak is deze wit/ gelig van kleur, maar soms ook al wat bruin. Je kunt dan het idee hebben dat de eerste menstruatie wel snel zal komen, maar dit hoeft zeker nog niet.

Omdat moeilijk te voorspellen is hoe oud jouw dochter zal zijn wanneer ze voor het eerst ongesteld wordt, is het verstandig het gesprek hierover al aan te gaan wanneer ze negen of tien is. Zo weet je zeker dat je dochter enigszins weet wat ze kan verwachten en hoe ze het beste kan omgaan met haar menstruatie.

Veel meisjes zullen al wel eens maandverband of tampons hebben gezien op het toilet, in mama's tas of in het supermarktkarretje tijdens het boodschappenrondje en ernaar gevraagd hebben. Maar de mededeling dat mama dat soms gebruikt omdat ze ongesteld wordt en dan wat bloed verliest, geeft meisjes niet voldoende informatie om voorbereid te zijn op de eerste menstruatie.

Het is goed om je dochter uit te leggen wat ze kan verwachten. Soms hebben meisjes een heel verkeerd beeld bij wat menstruatie precies inhoud. Leg uit wat er gebeurt en waarom dit gebeurt. Vertel hoelang de ongesteldheid kan duren (gemiddeld een dag of vier/ vijf, maar dit kan ook minder zijn of een hele week) en vertel wat je dochter kan ervaren. Het is belangrijk om het zowel te hebben over wat je ziet, als wat je voelt als je menstrueert. Vertellen wat er te zien kan zijn, is belangrijk omdat flink wat meisjes toch een verkeerd beeld hebben.En de menstruatie is niet voor ieder meisje hetzelfde. Het ene meisje verliest wat helder bloed, terwijl bij het andere meisje de menstruatie vooral kan bestaan uit donkerkleurige afscheiding. Soms kan het menstruatiebloed ook stolsels bevatten, iets waar jonge meisjes best van kunnen schrikken. Door hier al voor de eerste menstruatie uitleg over te geven, voorkom je dat je dochter enorm schrikt, wanneer zij voor het eerst ongesteld wordt.

Bereid je dochter er ook op voor dat de menstruatie de eerste maanden nog erg onregelmatig kan zijn. Wanneer ze ongesteld wordt en daarna een paar maanden niet, dan is dat zeker geen reden voor zorgen. Bij het ene meisje wordt de menstruatiecyclus na een paar maanden regelmatiger, bij het andere meisje kan dit jaren duren. De hevigheid van de menstruatie kan ook nog flink verschillen het eerste jaar (en soms jaren).
maandverband menstruatie
Naast het bespreken van het bloedverlies is het ook goed om het te hebben over wat je dochter kan voelen wanneer ze ongesteld wordt. Vertel dat ze last kan krijgen van buikpijn en pijn in haar rug, maar dat ook hoofdpijn een veel voorkomende klacht is tijdens de menstruatie. Ook kan ze vermoeid zijn, prikkelbaar en wat emotioneler dan ze normaal is. Door uit te leggen dat dit komt door de hormonen in haar lijf en wat deze met haar doen, zal ze haar eventuele klachten beter begrijpen. Benadruk hierbij wel dat het om eventuele klachten gaat. Niet ieder meisje heeft even veel last van haar ongesteldheid, de verschillen hierin zijn groot en gelukkig hebben de meeste meisjes niet zo heel veel last van hun menstruatie. Het is voor hen best vervelend, maar het beperkt ze niet in hun functioneren.

Uiteraard is het ook belangrijk om het te hebben over wat je dochter kan gebruiken wanneer zij ongesteld is en hoe ze dit kan gebruiken. Er is een flinke keuze aan producten. Zo kan je dochter kiezen uit maandverband, tampons, de menstruatiecup of het menstruatiesponsje en steeds vaker zien we ook menstruatie-ondergoed aangeboden worden. Door goed uit te leggen hoe de verschillende producten gebruikt worden en wat de voor- en nadelen van de verschillende producten zijn, kan je je dochter helpen een goede keuze te maken.

Jonge meisjes kiezen in eerste instantie meestal voor maandverband. Tampons vinden ze vaak toch wat lastig in het gebruik en wanneer de menstruatie nog heel licht is (wat we vaak het eerste jaar zien) kan dit ook niet helemaal prettig voelen. Dit geldt nog meer voor de cup en het sponsje, waar veel volwassen vrouwen ook geen ervaring mee hebben. Het menstruatie-ondergoed lijkt een goed duurzaam alternatief voor maandverband, maar niet alle meisjes vinden het even prettig om bij het uitspoelen geconfronteerd te worden met hun eigen bloed (vooral omdat dit bij het uitspoelen door het verdunnen met water plotseling best veel kan lijken). Door met je dochter te praten over de verschillende mogelijkheden, kun je haar helpen dat te kiezen wat zij het prettigst vindt.
ongesteld menstruatie buikpijn
Zoals eerder benoemt heeft het ene meisje meer last van haar menstruatie dan het andere. Deze verschillen zijn normaal en hoeven geen reden tot zorgen te zijn. Maar als je dochter veel last heeft van haar menstruatie, kan een bezoekje aan de huisarts wel verstandig zijn. Redenen om zeker even langs de huisarts te gaan zijn:
- Je dochter is zestien geworden en nog steeds niet ongesteld.
- Na drie jaar zit er nog steeds geen regelmaat in de menstruatie.
- Er is wel regelmaat, maar je dochter is maar om de paar maanden ongesteld.
- De menstruatie houdt regelmatig langer dan zeven dagen aan.
- Je dochter heeft zoveel last van het menstruatie dat het haar stoort in haar dagelijkse functioneren.

Ouders zien het voor het eerst ongesteld worden vaak als een mijlpaal, terwijl meisjes het vaak alleen maar als vervelend en lastig zien. Het is aan te raden om hierin je dochter te volgen en er geen feestje van te maken, wanneer zij het helemaal niet zo ziet.

Niet iedere ouder zal het even gemakkelijk vinden om te praten over dit onderwerp en niet ieder meisje zal er open voor staan. Merk je dat de gesprekken maar moeilijk verlopen, dan kan je overwegen een duidelijk boek voor je dochter aan te schaffen. Zo is ze toch goed geïnformeerd en voorbereid. En vaak biedt een boek toch wel een aanknopingspunt voor een gesprek. Ook zonder te praten kan je je dochter toch een beetje helpen door te zorgen dat ze altijd maandverband bij zich heeft. Want die eerste keer kan haar zo maar overvallen.


Er zijn verschillende boekjes over de menstruatie die je dochter kan lezen. Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
- Period talk, Sofie Vanherpe
- Ben je ongesteld of zo?, Honorata van den Akker en Lieke Smets
- Joepie, ik ben ongesteld!, Anna Roy
- Elke maand feest!, Yumi Stynes
- Rood is juist mooi, Fun & facts rondom de menstruatie, Lucia Zamolo
- Cyclus Superster, Milli Hill
- Een vrolijke drukte, over menstruatie, Martine F. Delfos
- Handboek voor tienermeiden, Daphna Loudar (recensie)
- Lijfgids, Een reis door de puberteit, Chariva
- For Girls Only! - Alles wat meisjes willen weten, Séverine Clochard


Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Stel uw vraag of advies aan huis









De eerste keer ongesteld worden kan heel spannend en een beetje overdonderend zijn. Door ruim voor deze tijd te praten met je dochter over de menstruatie, zal ze er beter op voorbereid zijn.




Schermafbeelding 2023-09-14 om 12.50.18

Weerbaar en vol zelfvertrouwen is een werkboek voor kinderen tussen de acht en veertien jaar oud die weinig zelfvertrouwen hebben of niet voldoende weerbaar zijn. Hier meer informatie
Auteursrechten nadrukkelijk voorbehouden