Wil jij mijn vriendje zijn?
Drs. T. de Vos- van der Hoeven - februari 2002
Vrienden zijn zeer belangrijk in het leven van een kind. Al is voor het ene kind een of twee goede vrienden voldoende en kiest het andere kind voor een heleboel wat meer oppervlakkige vrienden, voor ieder kind is het maken van vrienden belangrijk. Voor het ene kind is het iets wat vanzelf gebeurt, het maken van vrienden en voor het andere kind is het iets wat veel moeite en inspanning kost en wat soms ook niet lukt.
Verwachtingen
Maar welke verwachtingen hebben kinderen van een vriendschap? Dit blijkt sterk af te hangen van de leeftijd van het kind. Kinderen onder de 4/5 jaar zijn nog niet echt toe aan vriendschap. Peuters spelen wel met elkaar en hebben ook wel duidelijke voorkeuren en afkeuren wat speelkameraadjes betreft, maar van echt vriendschap kunnen we nog niet spreken.
Dan rond de leeftijd van 4/5 jaar begint de behoefte aan vriendschap te ontstaan. Kinderen beredeneren op deze leeftijd nog sterk vanuit zichzelf. Zij maken de kosten/ baten afweging. In het besluit of een kind wel of niet een vriendje wordt, kijkt een kleuter ernaar of het vriendje dezelfde verwachtingen van de vriendschap heeft, van dezelfde activiteiten houdt en makkelijk bereikbaar is (dicht bij wonen, in dezelfde klas zitten).
Drs. T. de Vos- van der Hoeven - februari 2002
Vrienden zijn zeer belangrijk in het leven van een kind. Al is voor het ene kind een of twee goede vrienden voldoende en kiest het andere kind voor een heleboel wat meer oppervlakkige vrienden, voor ieder kind is het maken van vrienden belangrijk. Voor het ene kind is het iets wat vanzelf gebeurt, het maken van vrienden en voor het andere kind is het iets wat veel moeite en inspanning kost en wat soms ook niet lukt.
Verwachtingen
Maar welke verwachtingen hebben kinderen van een vriendschap? Dit blijkt sterk af te hangen van de leeftijd van het kind. Kinderen onder de 4/5 jaar zijn nog niet echt toe aan vriendschap. Peuters spelen wel met elkaar en hebben ook wel duidelijke voorkeuren en afkeuren wat speelkameraadjes betreft, maar van echt vriendschap kunnen we nog niet spreken.
Dan rond de leeftijd van 4/5 jaar begint de behoefte aan vriendschap te ontstaan. Kinderen beredeneren op deze leeftijd nog sterk vanuit zichzelf. Zij maken de kosten/ baten afweging. In het besluit of een kind wel of niet een vriendje wordt, kijkt een kleuter ernaar of het vriendje dezelfde verwachtingen van de vriendschap heeft, van dezelfde activiteiten houdt en makkelijk bereikbaar is (dicht bij wonen, in dezelfde klas zitten).

Wanneer een kind eenmaal 8 jaar wordt, gaat het zich meer blootgeven in de vriendschap, gaat begrip voor elkaar een belangrijkere rol spelen en worden gedeelde interesses steeds belangrijker. Het kind maak nu een empathische (invoelende) afweging.
Kinderen ontwikkelen zich van 'wat heb ik aan de ander' naar 'wat voel ik voor de ander' Jonge kinderen beredeneren nog zeer sterk vanuit zichzelf. Het kind doet aardig tegen een vriendje zodat het vriendje ook aardig terug doet. En zo blijft de vriendschap in balans.
Een ouder kind is in staat zich ook in de ander te verplaatsen. Het kind is nu aardig tegen de ander omdat hij/ zij weet dat de ander dit fijn vindt en omdat het kind de vriend ook echt aardig vindt. Overigens valt hierbij op dat meisjes meer gericht zijn op emotionele steun en meer gericht zijn op de ander dan jongens.
Hoe worden kinderen vrienden?
De eerste stap bij het beginnen van een vriendschap is, na elkaar wat geobserveerd te hebben, communiceren en informatie uitwisselen. Het eerste verbale contact is vaak heel basaal. "Wil je mij dat even aangeven". "Lust jij limonade", "Waar woon je". Wanneer het lijkt te klikken zullen de kinderen op zoek gaan naar activiteiten om samen te ondernemen. Na enige tijd van samen spelen zullen beide kinderen beginnen zichzelf bloot te geven en afkeuren en voorkeuren gaan uitwisselen. "ik ben bang voor spinnen" "Ik durf niet van die glijbaan'" "Ik lust graag drop, jij ook?". Wanneer beide kinderen het gevoel hebben vrienden te kunnen zijn zullen ze ook gaan werken aan het oplossen van eventuele conflicten en hier samen een oplossing voor proberen te vinden.

Jonge kinderen van drie tot zeven jaar hebben als belangrijkste doel bij het sluiten van vriendschap, het hebben van iemand om mee te spelen. Bij wat oudere kinderen van acht tot twaalf jaar is het belangrijkste doel van vriendschap de acceptatie door leeftijdgenoten. Op deze leeftijd begint roddelen en samen tegen anderen ook een rol te spelen in de vriendschap. Een beetje het gevoel van 'wij tegen de wereld'. Kinderen in de puberteit van dertien tot zeventien jaar hebben als belangrijkste doel bij vriendschap zichzelf ontdekken, begrijpen en ontplooien. Hierbij zijn 'zichzelf blootgeven' en 'eerlijkheid' zeer belangrijk.
Vrienden voor het leven?
Kort gezegd, kinderen die goed in staat zijn met elkaar te communiceren, die interesses delen, goed samen kunnen spelen en conflicten samen kunnen vermijden of oplossen zullen waarschijnlijk wel vrienden worden. Maar bij het ouder worden gaan andere zaken een belangrijkere rol spelen en lopen vele vriendschappen spaak.
Er zijn enorm veel leuke boekjes voor kinderen over vriendschap. Een boekje lezen kan een mooie aanleiding zijn om een gesprek te beginnen over vriendschap. Hier een kleine willekeurige greep uit het aanbod. Voor meer informatie en de mogelijkheid om het boek te kopen bij bol.com klik je op de titel:
- Vriendjes, Mies van Hout (1,5 tot 4 jaar)
- De kleine walvis, Benji Davies (4 tot 6 jaar)
- De mooiste vis van de zee, Marcus Pfister (4 tot 6 jaar)
- Woeste Willem, Ingrid Schubert (4 tot 6 jaar)
- Geluk voor kinderen- Vriendschap, Leo Bormans (5 tot 10 jaar)
- Max en de ontplofte vriendschap, Jacques Vriens (7 tot 9 jaar)
- Evi, Nick En Ik, Anna Woltz (9 tot 11 jaar)
- IzzyLove 7 - Expeditie vriendschap, Manon Sikkel (10 tot 14 jaar)
- Ronja de roversdochter, Astrid Lindgren (10 tot 14 jaar)
Een vriendenboekje kan ook een leuke manier zijn om contact te hebben met klasgenootjes en kinderen uit de buurt.
- Vriendenboekjes
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of wilt u een persoonlijk advies, dan kunt u hier terecht: Vraag per e-mail of advies aan huis
Literatuur : Hetherington, E.M. & Parke R.P. (1986) Childpsychology, a contemporary viewpoint. Hoofdstuk 13 (blz 537 - 572).McGraw Hill International Editions.